Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın tanımına göre “İş yerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olaylara acil durum denir.”
Bilindiği gibi doğal afetler insanların kontrolü dışında gerçekleşen doğa olaylarıdır. Bunun sonucunda ekonomik, fiziksel ve sosyal kayıplar olabilmektedir. Doğal afetlere karşı alınması gereken önlemlerin en başında iş yerlerinin, yapıların, binaların su baskını ve heyelan olma olasılığı bulunan yerlere yapılamaması ve depreme dayanıklı olarak tasarlanmasıdır.
Doğal afetlerden olan depreme karşı işyerlerinde alınması gereken önlemler; deprem anında gazı otomatik olarak kesen vana sistemlerinin kullanılması, cihazların, makine ve ekipmanların duvara veya yere sabitlenmesi, acil çıkışlara ve koridorlara geçişi engelleyecek malzemelerin konulmaması, kimyasal maddelerin düşmeye karşı korumalı raflara konulması, korozif maddelerin göz hizasının altında saklanması gibi önlemler alınmalıdır.
Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe göre işyerleri acil durum planını ‘Tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, acil durum planının yenilenmesi aşaması izlenerek hazırlanır şeklinde tanımlanmaktadır. (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,2013) (başka yönetmelik olup olmadığına bak)
Acil Durum Planı dokümantasyonu ile ilgili yönetmeliğin 12. Maddesine göre yapılmalıdır. Yönetmeliğin 12. Maddesi aşağıda açıklanmıştır. Acil Durum Planı asgari aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir:
Acil durum planının sayfaları numaralandırılarak; hazırlayan kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve söz konusu plan, acil durumla mücadele edecek ekiplerin kolayca ulaşabileceği şekilde işyerinde saklanır. Acil durum planı kapsamında hazırlanan kroki bina içinde kolayca görülebilecek yerlerde asılı olarak bulundurulur (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2013).
KİMYASAL BULUNDURAN İŞLETMELERDE KARŞILAŞILABİLECEK TEHLİKELER
Kimyasal bulunduran işletmelerde karşılaşılabilecek tehlikeler arasında kimyasal maddelerin verebileceği zararlar, elektrik çarpması, kesici delici alet yaralanmaları, yangını, biyolojik tehlikeleri ve doğal afetleri sayabiliriz.
İşletmeler yukarıda sıralanan olaylara karşı acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gibi durumlarla önlemler almalıdır. Acil durum planları sadece doküman olarak kalmamalı, tatbikatlarla uygulamalar yapılmalıdır.